Το χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων οδεύει σιγά-σιγά προς τη βάση δεδομένων του θυμικού. Ολοένα και λιγότερα αυτοκίνητα εξοπλίζονται με την παραδοσιακή διάταξη της μετάδοσης, ενώ ακόμα μεγαλύτερη είναι η μείωση στις σπορ κατηγορίες (sportscars, supercars κ.λπ.) όπου αγγίζει τα όρια του αφανισμού. Δεν ήταν πάντα διπλοί συμπλέκτες και αυτοματοποιημένες αλλαγές ταχυτήτων, όμως.
Υπήρξε μια πολύ μεγάλη περίοδος που τα χειροκίνητα κιβώτια ήταν ολιγοπώλιο (για να μην πούμε μονοπώλιο). Ήταν μάλιστα τόσο διαδεδομένα, ώστε δεν άλλαζε μόνο ο αριθμός των σχέσεων αλλά και ο τρόπος με τον οποίο εμπλέκονταν. Και δεν μιλάμε για τις διαφορές στην επιλογή της όπισθεν, αλλά για τις καθιερωμένες ταχύτητες που χρησιμοποιούνται για την κίνηση του αυτοκινήτου. Η «1η κάτω» είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές και ιδιάζουσες περιπτώσεις. Και σήμερα θα μάθουμε τα πάντα για αυτή.
Δείτε ακόμα: Η Skoda Octavia RS ήταν (και είναι) το πιο φθηνό οικογενειακό «γκάζι»
Έγινε ευρύτερα γνωστή από τη μυθική BMW M3 E30, αν και είχαν προηγηθεί εξίσου ιστορικές «προσωπικότητες» όπου ο οδηγός καλούνταν να μιμηθεί το σχήμα του μπροστινού ποδιού του σκύλου για να επιλέξει την 1η των ταχυτήτων: BMW 2002 Turbo, Lancia Fulvia, Lancia Stratos και Porsche 928 υιοθέτησαν το «dog leg» κιβώτιο, προς τέρψιν της διαφορετικότητας και της αποτελεσματικότητας. Προς τι η αποτελεσματικότητα;
Τα dog leg κιβώτια χρησιμοποιούνταν κατά κόρον στους αγώνες, καθότι εξυπηρετούσαν αφάνταστα το έργο των οδηγών. Στην συντριπτική πλειοψηφία των σιρκουί, αλλά και των αγώνων ράλι, οι συνηθέστερες αλλαγές είναι από 2η σε 3η και από 4η σε 5η. Ιδίως η πρώτη συνθέτει το μωσαϊκό του ανακατέματος για το λεβιέ σε στενές διαδρομές και μικρές πίστες. Στα συνηθισμένα κιβώτια για να εμπλέξει κανείς 3η από 2α (και τούμπαλιν) απαιτεί διαγώνια κίνηση. Μια κίνηση που, ιδιαίτερα όσοι έχουν καταπιαστεί με το «άθλημα» της κόντρας, γνωρίζουν πως μπορεί να κοστίσει σε χρόνο και -κυρίως- χρήμα στο ενδεχόμενο χαμένης αλλαγής. Δεν θέλει και πολύ για να «κουρευτεί» ένα συγχρονιζέ. Στο dog leg κιβώτιο οι ανωτέρω αλλαγές πραγματοποιούνται στην ευθεία, κάτι που σημαίνει κερδισμένο χρόνο και ελαχιστοποίηση των ζημιών.
Διαβάστε επίσης: Πως να αλλάξεις ταχύτητα χωρίς συμπλέκτη (+video)
Παρόλη την αγωνιστική κληρονομιά, η προέλευση του ανάποδου κιβωτίου (ή «μείον 1» όπως είναι επίσης γνωστό, λόγω του ότι η 1η μπαίνει σαν την 2α, η 2α σαν την 3η και ούτω καθεξής) είναι πολύ παλαιότερη – και απλούστερη. Το πρώτο αυτοκίνητο που έπρεπε να τραβήξεις τον επιλογέα για να το θέσεις σε κίνηση ήταν το Ford Model A, το μακρινό 1928. Ο σκοπός της όλης διάταξης ήταν ακριβώς αυτός. Να τραβήξεις το λεβιέ, καθότι το σπρώξιμο για την επιλογή της 1ης ήταν πιο δύσκολη διαδικασία στα ασυγχρόνιστα κιβώτια εκείνης της εποχής. Η διαθεσιμότητα, επίσης, μόνο 3 ταχυτήτων (συν την όπισθεν) σήμαινε πως οι συνηθέστερες αλλαγές ήταν…σωστά μαντέψατε: από 2α σε 3η και το αντίστροφο. Ίδια διάταξη χρησιμοποιήθηκε και στο εμβληματικό Citroen 2CV, προτού το dog leg κιβώτιο γίνει συνώνυμο της αγωνιστικής διάθεσης και της οδηγικής «αλητείας».
Εν έτη 2018 και με το χειροκίνητο κιβώτιο στα πρόθυρα της συνταξιοδότησης, ένα και μόνο αυτοκίνητο έχει μείνει να κρατά το οχυρό της κατηφορικής 1ης: η Aston Martin V12 Vantage προηγούμενης γενιάς, η οποία μάλιστα διαθέτει 7 ταχύτητες. Μπορεί να έχει παρουσιαστεί η διάδοχος, όμως οι Άγγλοι δέχονται ακόμα παραγγελίες για τη μοναδική αυτή παρουσία στο χώρο της αυτοκίνησης.
