Τα συναντάμε σχεδόν σε καθημερινή βάση, σαν «στολίδια» πεζοδρομίων και οδοστρώματος πλησίον αυτών: καρέκλες, κουβάδες, γλάστρες, τελάρα, μπιτόνια, σανίδες, μηχανάκια που δεν λειτουργούν. Άλλως γνωστά ως «καβάτζες» parking, για τους Ελληνάρες που νομίζουν ότι τους ανήκει ο δρόμος έξω από το σπίτι ή βαριούνται να περπατήσουν 50 μέτρα και να παρκάρουν λίγο πιο μακριά.
Η διαχρονική αυτή μέθοδος κατάληψης προφανώς είναι παράνομη. Δεν υπάρχει καμιά νομοθετική διάταξη ή εφαρμογή κοινής λογικής, που να επιτρέπει τον προσεταιρισμό δημοσίου χώρου δίχως την παραμικρή άδεια. Νόμος υπάρχει, αλλά για να απαγορεύει τέτοιες τακτικές. Το αν εφαρμόζεται, είναι ένα άλλο διαχρονικό ζήτημα της εν Ελλάδι πραγματικότητας. Για πάμε να ρίξουμε μια ματιά στο τι αναφέρει ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας.
Το άρθρο 48 του Κ.Ο.Κ., λοιπόν, προβλέπει:
1. Η προσωρινή ή διαρκής κατάληψη τμήματος του οδοστρώματος με εγκαταστάσεις ή εμπόδια απαγορεύεται, ιδιαίτερα αν με αυτά παρεμποδίζεται η κυκλοφορία, η επιτρεπόμενη στάση ή στάθμευση οχημάτων ή περιορίζεται η ορατότητα αυτών που χρησιμοποιούν τις οδούς.
2. Κατ’ εξαίρεση της διάταξης της προηγούμενης παραγράφου, μπορεί να επιτραπεί σε έκτακτες περιπτώσεις ή ζώνες μικρής κυκλοφορίας εντός κατοικημένων περιοχών, αν υπάρχει αρκετός χώρος γι’ αυτά, η κατάληψή τμήματος οδού με προσωρινές εγκαταστάσεις ή εμπόδια ύστερα από άδεια των Δημοτικών ή Κοινοτικών Αρχών μετά γνώμη των αρμόδιων Αστυνομικών Αρχών.
3. Αυτοί που ανεγείρουν οικοδομές μέσα σε κατοικημένες περιοχές ή εκτελούν άλλα έργα και καταλαμβάνουν ολόκληρο το πεζοδρόμιο μπροστά από την οικοδομή ή το έργο, υποχρεούνται να κατασκευάσουν πρόσθετο πεζοδρόμιο ή να πάρουν άλλα κατάλληλα μέτρα για την ασφαλή διέλευση των πεζών. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Εργων καθορίζονται οι λεπτομέρειες για την εφαρμογή της διάταξης αυτής.
4. Όταν επιτρέπεται, όπως πιο πάνω, η κατάληψή τμήματος οδού πρέπει αυτά να επισημαίνεται υποχρεωτικά από αυτόν που το κατέλαβε κατά τις διατάξεις του άρθρου 9 του παρόντος Κώδικα.
5. Η κατάληψη επιφάνειας πεζόδρομου για οποιαδήποτε άλλη χρήση εκτός γι’ αυτήν που έχει κατασκευαστεί, απαγορεύεται, εφόσον παρεμποδίζεται η κυκλοφορία των πεζών, ως και η είσοδος – έξοδος οχημάτων άμεσης ανάγκης ή εξυπηρέτησης των παροδίων.
6. Αυτός που παραβαίνει τις διατάξεις του άρθρου αυτού τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο τετρακοσίων (400) ευρώ.
Κοντολογίς, μόνο σε περίπτωση εκτέλεσης έργων ή ιδιαίτερων συνθηκών (π.χ. ράμπα αναπήρων) επιτρέπεται το «καπάρωμα» πεζοδρομίου ή δρόμου – κι αυτό, κατόπιν άδειας. Κάτι που σημαίνει ότι τυχόν μπάζα, οικοδομικά υλικά ή κάδοι που τοποθετούνται αυθαίρετα, επίσης επιδέχονται 400άρας. Το αυτό ισχύει και για καταστήματα (ταβέρνες, καφετέριες κλπ) που κάνουν το ίδιο.
