Το όνομα «Niva» είναι από τα πιο γνωστά και μακρόβια στην αυτοκίνηση. Αλλά, για να συνδεθούμε με τον τίτλο, και από τα πλέον ταλαιπωρημένα.
Έχουν υπάρξει συζητήσεις επί συζητήσεων, παρουσιάσεις πρωτοτύπων, παραλλαγές με άλλα σήματα, συνεργασίες με Αμερικανούς, project που δεν υλοποιήθηκαν και πολλές ακόμα ιστορίες αναφορικά με το λανσάρισμα μιας ολοκαίνουργιας εκδοχής του θρύλου της Σιβηρίας. Ωστόσο το αρχέγονο Lada Niva συνεχίζει ακάθεκτο, για 44ο σερί έτος και πρόσφατα ανανεωμένο. Η πολύκροτη 2η γενιά του, πάντως, ήταν σχεδόν έτοιμη. Όμως ένα μείγμα άστοχων οικονομικών αποφάσεων, βιομηχανικών σκανδάλων και παλιάς, καλής πατροπαράδοτης διαφθοράς δεν το άφησε να ολοκληρωθεί ποτέ.
Δείτε ακόμα: Έτσι κατασκευάζεται το Lada Niva (+video)
Μεταφερόμαστε στο 1998 και την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ AvtoVAZ – General Motors. Ρώσοι και Αμερικανοί συνεργάστηκαν προκειμένου οι μεν πρώτοι να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους, οι δε της GM να αποκτήσουν ένα οικονομικό SUV για τις αναπτυσσόμενες αγορές με άμεσα αναγνωρίσιμο όνομα. Και εγένετο Chevrolet Niva. Ένα ελαφρώς ανασχεδιασμένο VAZ-2123, με τα σήματα της αμερικανικής φίρμας και το θρυλικό όνομα. Ένα όνομα, του οποίου τα δικαιώματα χρήσης εκχωρήθηκαν στους Αμερικανούς, μετονομάζοντας αναγκαστικά το αυθεντικό μοντέλο σε 4×4. Πριν λίγους μήνες αποκαταστάθηκε η τάξη, όμως ας παραμείνουμε στα τέλη της δεκαετίας του 90 – αρχές ’00.
Μέχρι το 2002, η General Motors είχε αγοράσει το 50% των μετοχών της AvtoVAZ σε μια περίοδο που GM και VW συναγωνίζονταν στο ποιος θα αγοράσει περισσότερες μάρκες. Παρά τον «πόλεμο εξοπλισμών» με τους Γερμανούς, εκπρόσωποι από τα κεντρικά στο Ντιτρόιτ διαβεβαίωναν την πλευρά των Ρώσων πως οι εταιρίες τους (VAZ, Lada και Zhiguli) αποτελούσαν προτεραιότητα. Εκτός αυτού, το ζεστό χρήμα που εισέρρευσε στα ρωσικά ταμεία άρχισε να δημιουργεί προσδοκίες για ένα ολοκαίνουργιο μοντέλο, που θα «τράβαγε» το σύνολο της ρωσικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Άπαντες μιλούσαν για το εγχείρημα «νέο Niva», θέλγοντας και τους Αμερικανούς με την προοπτική ενός παγκόσμιου SUV με χαμηλό κόστος αγοράς.
Δείτε επίσης: Όταν οι Αμερικανοί «ανέστησαν» τη ρωσική αυτοκινητοβιομηχανία
GM και AvtoVAZ αποσκοπούσαν στη διάθεση του νέου Niva σε περισσότερες από 150 αγορές, σε όλη την υφήλιο. Το σχέδιο ήταν να πωλείται υπό διαφορετικές «σημαίες» -Chevrolet στην Λατινική Αμερική, Lada σε Ρωσία/Κίνα/Ινδία/λοιπές αναπτυσσόμενες αγορές και Opel (που τότε άνηκε στην General Motors) στην Ευρώπη. Για τον λόγο αυτό, εγκρίθηκε η ανέγερση μιας υπερσύγχρονης μονάδας στο Τολιάτι, πλησίον του εργοστασίου που κατασκευάζει μέχρι σήμερα το Niva. Το κόστος υπολογίστηκε στα 7 δις ρούβλια (περίπου 102 εκατ. ευρώ) και το έργο ανέλαβε με απευθείας ανάθεση η Industrial Contruction. Κάπου εδώ, μόνο στο άκουσμα της φράσης «απευθείας ανάθεση», υποψιάζεστε πως τα πράγματα δεν θα εξελίσσονταν ομαλά.
Οι εργασίες ξεκίνησαν το 2003 και λίγο μετά, η ρωσική κατασκευαστική άρχισε να δηλώνει πως το τελικό κόστος θα είναι υψηλότερο. Η AvtoVAZ δεν μπορούσε να διαθέσει περαιτέρω κονδύλια, οπότε μπήκε στο παιχνίδι ο τραπεζικός δανεισμός. Μέχρι το 2015 είχε ολοκληρωθεί το 80% του έργου, ενώ στις εγκαταστάσεις που είχαν τελειώσει πρωτότυπα δοκιμών του νέου Niva άρχισαν να συναρμολογούνται! Στο μεσοδιάστημα, General Motors αποχωρούσε σταδιακά από τα τεκταινόμενα της ρωσικής εταιρίας, κάνοντας χώρο για το Groupe Renault-Nissan.
Διαβάστε επίσης: Mercedes 560SEC ή μεταχειρισμένο Lada Niva στα ίδια λεφτά;
Ο πρόεδρος της Industrial Construction, Igor Kadyrov, ενεπλάκη σε πολλές δικαστικές διαμάχες, όντας στις περισσότερες κατηγορούμενος για υπεξαίρεση χρήματος και αδιαφανείς διαδικασίες αναδοχής έργων (αθωώθηκε σε όλες τις περιπτώσεις και έφυγε από την χώρα). Το εργοστάσιο τελικά δημεύτηκε από τις ρωσικές τράπεζες και παραμένει μέχρι σήμερα ημιτελές. Τα προαναφερθέντα πρωτότυπα υπάρχουν ακόμα, όμως δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την AvtoVAZ (και κατ’ επέκταση τη Lada) καθώς αποτελούν προϊόντα κατάσχεσης!
Υπό κανονικές συνθήκες, η μονάδα παραγωγής θα τίθετο σε δημοπρασία. Με μεσολάβηση της ρωσικής κυβέρνησης, ωστόσο, παραμένει δεσμευμένη -προκαλώντας τις αντίστοιχες αντιδράσεις του εγχώριου τραπεζικού τομέα- με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή, η AvtoVAZ θα μπορέσει να την αγοράσει και να ολοκληρώσει. Σύμφωνα με Ρώσους οικονομικούς ανάλυτες μάλιστα, με τον τρέχοντα τζίρο της εταιρίας (κοντά στα 165 εκατ. δολάρια ετησίως) θα έχει αποπληρώσει τα χρέη το 2026. Οπότε, καλώς εχόντων των πραγμάτων, εκεί λογικά τοποθετείται η παρουσίαση του πολυχρονισμένου SUV! Μένει να δούμε αν θα λανσαριστεί τελικά ως Niva – και αν καταφέρει να λανσαριστεί γενικά, βέβαια.
