Μια από τις τεχνολογίες που επέτρεψαν την ανάπτυξη των βενζινοκινητήρων, βελτιστοποιώντας τη θερμοδυναμική τους απόδοση και εν τέλει οδηγώντας στα σημερινά υπερεξελιγμένα μοτέρ, είναι αναμφίβολα ο ψεκασμός καυσίμου. Συγκεκριμένα, ο ηλεκτρονικά ελεγχόμενος. Σε ποιο αυτοκίνητο έκανε πρεμιέρα, όμως;
Διαβάστε επίσης: Ποιο ήταν το πρώτο 3βάλβιδο ντίζελ αυτοκίνητο;
Καταρχάς, θα πρέπει να αναφέρουμε πως ο ψεκασμός δεν είναι κάτι που εφευρέθηκε την δεκαετία του 80 – τότε δηλαδή που άρχισε να γίνεται γνωστός και να διαφημίζεται το «ιντζέξιον» ή «Injection», όπως αναγραφόταν στο πίσω μέρος των μοντέλων που το διέθεταν. Οι ρίζες του φτάνουν στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν ο Γάλλος μηχανικός Leon Levavasseur κατασκεύασε τον Antoinette V8, το 1902. Έναν κινητήρα αεροσκαφών, που υπήρξε ταυτόχρονα ο πρώτος βενζινοκινητήρας με injection και ο πρώτος V8, γενικά! Κατά τη διάρκεια των δυο Παγκοσμίων Πολέμων, εταιρίες όπως οι BMW, Daimler, Junkers και Shvetsov χρησιμοποιούσαν ψεκασμό για τα αεροπορικά μοτέρ τους, όλα με προμηθευτή την Bosch.
Σε γενικές γραμμές βέβαια, μιλάμε για ένα είδος καρμπυρατέρ υπό πίεση. Αυτή την περιγραφή έδινε η Rolls-Royce για το δικό της σύστημα, ενώ λόγω του Άξονα η Ιαπωνία επωφελήθηκε της τεχνολογίας των Γερμανών, τοποθετώντας το σύστημα της Bosch σε κινητήρες -πάντα αεροπορικούς- της Mitsubishi. Όπως καταλαβαίνουμε, τα πρώιμα συστήματα λίγες ομοιότητες παρουσιάζουν με τα σημερινά. Όμως η φιλοσοφία ήταν κοινή. Η πατέντα του Σουηδού μηχανικού Jonas Hesselman, το 1925, ψέκαζε το καύσιμο στο τέλος της συμπίεσης (στο ΑΝΣ) και το ανέφλεγε με μπουζί. Μάλιστα, μέσω διακόπτη, άλλαζε το καύσιμο από βενζίνη σε ντίζελ (οι πετρελαιοκινητήρες λόγω τεχνοτροπίας, χρησιμοποιούν ψεκασμό από την αρχή τους)!
Δείτε ακόμα: Ποιος είναι ο μακροβιότερος κινητήρας;
Την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου ήρθε η πρώτη προσπάθεια για ηλεκτρονικό έλεγχο της έγχυσης, από την Alfa Romeo. Οι Ιταλοί δοκίμασαν μια δημιουργία της Caproni-Fuscaldo στην 6C 2500, για το ράλλυ Mille Miglia του 1940, που διέθετε 6 ηλεκτρονικά ελεγχόμενα μπεκ. Όμως για να δούμε στην παραγωγή ανάλογο σύστημα, χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν 20 χρονιά και ένας Ατλαντικός ωκεανός.
Το 1957, η American Motors Corporation (AMC) λάνσαρε τον νέο της 5.4 V8 στο Rambler Rebel με την επαναστατική τεχνολογία «EFI»: Electronic Fuel Injection. Καρδιά του το σύστημα Electrojector, μια εφεύρεση της Bendix Corporation από το 1953. Χρησιμοποιούσε έναν ηλεκτρικό πίνακα κάτω από το ταμπλό, ο οποίος έπαιρνε σήματα από διάφορους αισθητήρες σχετικά με το άνοιγμα της πεταλούδας, το ρελαντί και την εκκίνηση του κινητήρα, επιδρώντας επίσης μέσω ρεύματος στα μπεκ. Σύμφωνα με τους Αμερικανούς, ο 5.4 V8 EFI απέδιδε 3 ίππους παραπάνω από την καρμπυρατεράτη βερσιόν (258 αντί 255 ίππων) και 500 σ.α.λ. νωρίτερα.
Η επιλογή του κόστιζε 395 δολάρια, ποσό υπέρογκο για την εποχή. Αυτό, συν διάφορα προβλήματα εξέλιξης (το Electrojector δούλευε μια χαρά σε ζέστη, αλλά υπέφερε στις κρύες εκκινήσεις) περιόρισαν το πρώτο σύστημα ηλεκτρονικού ψεκασμού στα μοντέλα προ-παραγωγής. Έναν χρόνο αργότερα, η Chrysler τοποθέτησε το Electrojector σε κάποιους κινητήρες των 300D (6.4 V8 – 390 άλογα), DeSoto Adventurer (5.9 V8 – 290 άλογα), Dodge D-500 (5.9 V8 – 290 άλογα) και Plymouth Fury (επίσης ο ίδιος 5.9 V8 των 290 ίππων). Αυτά ήταν και τα πρώτα αυτοκίνητα παραγωγής με ηλεκτρονικά ελεγχόμενο ψεκασμό!
Βέβαια, τα προβλήματα δεν είχαν επιλυθεί. Κι ο κόσμος ούτως ή άλλως δεν εμπιστευόταν τη νεότευκτη τεχνολογία. Για παράδειγμα, μόλις 35 300D (φώτο επάνω) πουλήθηκαν την πρώτη χρονιά με EFI και όλοι οι ιδιοκτήτες άλλαξαν σε καρμπιρατέρ, λίγους μήνες μετά. Το ίδιο συνέβη και με το αδελφό Fury (φώτο κάτω, η κινηματογραφική «Christine»), όμως δεν παύουν να είναι μοντέλα κοσμοϊστορικής σημασίας για την εξέλιξη της αυτοκίνησης.
Στην Ευρώπη, ήταν η VW που πρώτη έφερε τον ηλεκτρονικό έλεγχο στα μπεκ το 1968, μέσω του Bosch D-Jetronic στο 1600TE/TLE ή Type 3 (1.6 τετρακύλινδρος boxer – 54 άλογα), το οποίο αναγνωρίζεται ιστορικά ως το πρώτο αυτοκίνητο ευρείας παραγωγής με EFI.
Διαβάστε επίσης: Ποια αυτοκίνητα αγόραζαν οι Έλληνες το 2000;
To σύστημα της Bosch πήγε τον ηλεκτρονικά ελεγχόμενο ψεκασμό και στην Ιαπωνία, το 1970, μέσω του Isuzu 117 Coupe (1.6 λίτρα, τετρακύλινδρος εν σειρά – 120 άλογα). Ωστόσο, το Isuzu έφερε ξένη τεχνολογία.
Η πρώτη εταιρία της χώρας με in house εξελιγμένο EFI ήταν η Toyota στην πρώτη Celica, το 1974 (2.0 λίτρα, τετρακύλινδρος, 114-131 άλογα, τον βλέπουμε στην κεντρική φώτο). Αμφότερα τα κουπέ, αποκλειστικά για την εγχώρια αγορά.
