Βλέποντας το Mazda3 2.5 Turbo AWD να «φεύγει» στο 0-100 χλμ./ώρα, αμέσως επανήλθαν μνήμες από το MPS. Βέβαια δεν αποκλείεται οι πιο παλιοί ή «μελετηροί», να θυμήθηκαν πως τετρακίνητο τούρμπο μικρομεσαίο από τη Mazda έχει υπάρξει και παλιότερα. Και μάλιστα με αγωνιστικές περγαμηνές.
Για το πλήρες story, μεταφερόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του 80. Τότε που η Mazda πάλευε στο διεθνές στερέωμα των αγώνων ράλλυ αρχικά με ένα μπροστοκίνητο 323 προδιαγραφών Group A και μετέπειτα με το RX-7 Group B. Οι επιτυχίες περιορίστηκαν σε ένα και μόνο βάθρο του RX-7 το 1985, στο Ακρόπολις. Ήταν εμφανές πως για να δει προκοπή η φίρμα από τη Χιροσίμα, έπρεπε να μπει στο τετρακίνητο κλίμα της εποχής. Για αυτό και το 1985, παρουσίασε το 323 Turbo 4WD.
Ο συγχρονισμός ήταν άψογος, συμπίπτοντας με την κατάργηση του Group B. Το προαιρετικό πακέτο GT-X προσέφερε αναβαθμίσεις στην ανάρτηση και την εμφάνιση, μέσω προσθήκης αεροδυναμικών βοηθημάτων, και λειτουργούσε ως εξασφάλιση έγκρισης τύπου για το αγωνιστικό. Κάτω από το καπό είχε έναν τετρακύλινδρο 1.600άρη τούρμπο, απόδοσης 140 ίππων στις 6.000 σ.α.λ. και 187 Nm στις 5.000 σ.α.λ., σε συνδυασμό με 5άρι χειροκίνητο κιβώτιο. Η επιτάχυνση 0-100 χλμ./ώρα ήταν υπόθεση μόλις 8 δλ. και η τελική ξεπερνούσε τα 201 χλμ./ώρα, με το πολύ μικρό βάρος των 1.110 κιλών να παίζει καίριο ρόλο.
Διαβάστε επίσης: Σας έχει λείψει το Mazda3 MPS;
Σε αγωνιστική μορφή έφτανε τα 250 άλογα και στην πρώτη του χρονιά, το 1986, τερμάτισε μόλις 11ο στο Κατασκευαστών. Οι επιτυχίες, ωστόσο, ήταν ζήτημα χρόνου να έρθουν. Μόλις στον δεύτερο αγώνα της επόμενης σεζόν, ο Timo Salonen κατέκτησε την παρθενική νίκη της Mazda στο WRC, στο Ράλλυ Σουηδίας! Η τελική κατάταξη των Κατασκευαστών είδε τους Ιάπωνες να ανεβαίνουν στην 6η θέση.
Το 1988 σκαρφάλωσαν άλλες δυο θέσεις, ενώ το 1989 σημειώθηκε η καλύτερη παρουσία στην Ιστορία της Mazda για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ. Παρότι είχε να αντιμετωπίσει την αυτοκρατική παρουσία της Lancia Delta Integrale, τη σταθερότητα του Ford Sierra RS Cosworth και την ταχύτητα της νεοφερμένης Toyota Celica GT-Four ST165, το 323 4WD Turbo πήρε 2 νίκες (Σουηδία και Νέα Ζηλανδία, με τον Ingvar Carlsson) και αναρριχήθηκε στην 3η θέση του Κατασκευαστών, πίσω από τις Lancia-Toyota και μπροστά από τις Ford, Nissan και Audi!
Για την αυγή της δεκαετίας του 90, οι Ιάπωνες ετοίμασαν την έκδοση GT-Χ της 3ης γενιάς 323. Με νέο και ισχυρότερο κινητήρα 1.8 λίτρων, σε συνέργεια με Viscous διαφορικό στο κέντρο και ολικά αναβαθμισμένη ανάρτηση, ενσάρκωνε την ελπίδα της Mazda για την υπέρβαση στο Π.Π.Ρ. Η έκδοση παραγωγής, με 163 ίππους στις 5.500 σ.α.λ. και 216 Nm στις 3.000 σ.α.λ. ήταν ταχύτατη, απαιτώντας 7,8 δλ. για το 0-100 χλμ./ώρα και φτάνοντας μέχρι τα 210 χλμ./ώρα τελικής. Το αγωνιστικό άγγιζε τα 280 άλογα, όμως η άνοδος του Galant VR-4 και η έλευση του Legacy RS έφεραν τους συμπατριώτες των Mitsubishi και Subaru μπροστά στο Κατασκευαστών, ρίχνοντας τη Mazda στην 5η θέση.
Δείτε ακόμα: Το Mazda RX-7 έμαθε τον Wankel στον κόσμο
Μια από τα ίδια και το 1991, με τη διαφορά ότι την θέση της Subaru πήραν η Ford και το Sierra RS Cosworth. Η Mazda αποφάσισε να αποσύρει την εργοστασιακή συμμετοχή στο τέλος της σεζόν, αλλά παράλληλα φρόντισε να δώσει στις ιδιωτικές ομάδες να επιλέξουν το αυτοκίνητό της. Και σε εμάς, ένα από τα ταχύτερα Mazda παραγωγής όλων των εποχών.
Το 323 GT-R παρουσιάστηκε το 1992, διαθέτοντας αναβαθμίσεις σε κάθε τομέα συγκριτικά με το GT-X Turbo. Προφυλακτήρας με δυο μεγάλους προβολείς ομίχλης και διαφορετική μάσκα, καπό με αεραγωγούς, φουσκωμένα φτερά, διαφορετικός πίσω προφυλακτήρας και νέες ζάντες ξεχώριζαν με μία ματιά το GT-R από το GT-X. Στα μηχανικά μέρη υπήρχαν μεγαλύτερα φρένα, σκληρότερη ανάρτηση, παχύτερες αντιστρεπτικές, ενισχυμένα πιστόνια και μπιέλες, μεγαλύτερα μπεκ παροχής για λάδι και καύσιμο, μεγαλύτερα ψυγεία και, το κυριότερο, αυξημένη πίεση στο τούρμπο. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν 185 ίπποι και 237 Nm (210 και 250 τα αντίστοιχα νούμερα για το JDM), κατεβάζοντας το χρόνο για το 0-100 χλμ./ώρα στα 7,1 δλ. και αυξάνοντας την τελική στα 215 χλμ./ώρα (6,8 δλ. και 220+ χλμ./ώρα το ιαπωνικό).
Διαβάστε επίσης: 20 χρόνια Mitsubishi Lancer Evo 6 Tommi Makinen
Στο αγωνιστικό, η ισχύς έφτανε τα 300 άλογα και ήταν από τα πιο δυνατά του Group A. Η έλλειψη εργοστασιακής υποστήριξης και ο ερχομός των Mitsubishi Lancer Evo – Toyota Celica GT-Four ST185 δεν του επέτρεψαν να βγει από τη σκόνη τους στο WRC, όμως μέχρι το 2000 -όταν και σταμάτησε την παροχή εξαρτημάτων η Mazda- είχε αξιοσημείωτη παρουσία σε εθνικά πρωταθλήματα.