H 12η Νοεμβρίου δεν λέει πολλά ως ημερομηνία. Φέτος τυγχάνει να προηγείται Παρασκευής και 13, το εορτολόγιο αναφέρει πως γιορτάζει ο Νείλος, ενώ εθνολογικά βρισκόμαστε 5 ημέρες πριν την επέτειο του Πολυτεχνείου. Για τους ρομαντικούς του αυτοκινήτου, ωστόσο, είναι η μέρα που αποχαιρέτησαν το -κατά πολλούς και κατόπιν αρκετής δυσφήμισης- χειρότερο τετράτροχο που κατασκευάστηκε ποτέ.
Σαν σήμερα, πριν 12 χρόνια, το εργοστάσιο της Zastava στο Κραγκούγιεβατς έριξε τίτλους τέλους για το Yugo. Ένα αυτοκίνητο που διαχρονικά κινείται στη στρατόσφαιρα του cult, διατηρεί φανατικό κοινό, πιστούς πολέμιους και έχει δημιουργήσει μέχρι δική του σειρά από ανέκδοτα. Από τα πιο γνωστά, το « – Πώς διπλασιάζεις την τιμή ενός Yugo; – Φουλάρεις το ρεζερβουάρ». Το μικρό γιουγκοσλαβικό αυτοκίνητο έγινε δέκτης αρνητικών σχολίων και επικρίσεων με το που παρουσιάστηκε, δίχως τις περισσότερες φορές να γίνεται η παραμικρή αναφορά στα πλεονεκτήματά του: το εξαιρετικά χαμηλό κόστος αγοράς και την περιορισμένη κατανάλωση καυσίμου.
Δείτε ακόμα: Yugo προσπερνάει και τρολάρει Tesla Model S!
Το Yugo λανσαρίστηκε στις 28 Νοεμβρίου του 1980, βασιζόμενο στο Fiat 127. Για την κίνησή του υπήρχαν δύο μηχανικά σύνολα, αυτά των 0.9 λτ. με 45 ίππους και το πιο δυνατό των 1.1 λτ. με 55 ίππους. Αργότερα προστέθηκε ένας 1.300άρης 68 ίππων, δημιουργώντας την ταχύτερη εκδοχή του μοντέλου. Με 13 δλ. για το 0-100 χλμ./ώρα και τελική 160 χλμ./ώρα, θύμιζε GTI σε σχέση με τα μικρότερα μοτέρ. Τα οποία, βέβαια, ήταν ολιγαρκή σε καύσιμο. Μέσες τιμές κατανάλωσης στα 6-6,5 λίτρα/100 χλμ. ήταν εξαιρετικές για την εποχή και πρωτόγνωρες για τα δεδομένα των Η.Π.Α., που μαστίζονταν από τις νόρμες ρύπων και τη φίμωση των μεγάλων μοτέρ. Αυτός ήταν ο βασικός λόγος που το Yugo απέκτησε τέτοια φήμη.
Διαβάστε επίσης: Πώς η VW ενέπνευσε τη δημιουργία του Yugo
Η εισαγωγή του στην Αμερική έδωσε στο κοινό ένα μικρό, πρακτικό και οικονομικό αυτοκίνητο, που εξέθετε τους εγχώριους αναιμικούς και ενεργοβόρους κινητήρες. Παρότι κυνηγήθηκε ποικιλοτρόπως, το «Beetle της Γιουγκοσλαβίας» σημείωσε μεγάλη επιτυχία στις Η.Π.Α., πουλώντας 141.651 μονάδες σε 7 χρόνια διάθεσης. Παγκοσμίως, μέχρι το 2008 που αποσύρθηκε και συγκαταλέγοντας την facelifted εκδοχή του, ονόματι Zastava Yugo Koral, διατέθηκαν 794.428 αυτοκίνητα. Εδώ θα πρέπει να λάβουμε υπόψη πως κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του NATO, το 1999 (ο Πόλεμος του Κοσόβου είχε ξεκινήσει ως εμφύλιος, από το 1998), το εργοστάσιο της Zastava σχεδόν ισοπεδώθηκε.
Δείτε ακόμα: Zastava Yugo τερματίζει στο δυναμόμετρο! (+video)
Κάτι που οδήγησε σε προβλήματα στην παραγωγή, συμπεριλαμβανομένης παύσης 1 χρόνου, μέχρι το τέλος της, το 2008. Χωρίς αυτά, το Yugo εκτιμάται πως θα είχε ξεπεράσει το 1 εκατομμύριο πωλήσεις. Καθόλου άσχημα για «χειρότερο αυτοκίνητο της Ιστορίας».
