Ένα από τα κριτήρια επιλογής ενός οχήματος για το μέσο αγοραστή είναι η μακροπρόθεσμη αξιοπιστία του κινητήρα. Όταν μιλάμε για κινητήρα, η σωστή λειτουργία του εξαρτάται από την ομαλή και εύρυθμη συνεργασία ορισμένων κρίσιμων εξαρτημάτων. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι ιμάντες και οι αλυσίδες χρονισμού, δύο εξαρτήματα τα οποία έχουν κοινό στόχο αλλά διαφορετική δομή και φιλοσοφία. Και τα δύο αυτά στοιχεία εξασφαλίζουν το σωστό συγχρονισμό του κινητήρα, ελέγχοντας την περιστροφή του εκκεντροφόρου (μεταδίδοντας την κίνηση από τον στροφαλοφόρο στον εκκεντροφόρο με μία σχέση μετάδοσης 2:1) και κατά συνέπεια το άνοιγμα και κλείσιμο των βαλβίδων που πρέπει να επιτευχθεί σε καθορισμένο χρόνο σε συνάρτηση με την κίνηση των εμβόλων. Χωρίς σωστό συγχρονισμό, ο κινητήρας δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά – και οι συνέπειες μπορεί να είναι σοβαρές.
Στη σύγχρονη αυτοκινητοβιομηχανία όπου παράγεται και διατίθεται στο καταναλωτικό κοινό ένα τεράστιο εύρος κινητήρων με μία πληθώρα επιλογών, παρατηρούμε ότι και οι δύο διατάξεις χρησιμοποιούνται κανονικά μέχρι σήμερα. Ωστόσο, οι πρώτοι κινητήρες εσωτερικής καύσης ήταν εξοπλισμένοι με αλυσίδα χρονισμού, ενώ οι ιμάντες αποτελούν μία πιο νέα αλλά σχετικά εξίσου ώριμη τεχνολογία. Ποιες είναι ωστόσο οι διαφορές μεταξύ των δύο αυτών εξαρτημάτων;
Ιμάντας Χρονισμού: Ελαφρύς αλλά ευαίσθητος
Ο ιμάντας χρονισμού είναι συνήθως φτιαγμένος από ανθεκτικό καουτσούκ με ενσωματωμένες ίνες για μεγαλύτερη αντοχή. Είναι ήσυχος, ελαφρύς και δεν χρειάζεται λίπανση, αλλά έχει περιορισμένη διάρκεια ζωής, συνήθως μεταξύ 60.000 και 100.000 χιλιομέτρων. Η τακτική αντικατάσταση του ιμάντα είναι κρίσιμη για την ασφάλεια ενός κινητήρα.
Αλυσίδα Χρονισμού: Ανθεκτική και μακροχρόνια
Από την άλλη, η αλυσίδα χρονισμού είναι κατασκευασμένη από μέταλλο και λειτουργεί με λίπανση από το λάδι του κινητήρα. Συνεπώς, η αλυσίδα είναι τοποθετημένη στο εσωτερικό του κινητήρα (κορμός), ενώ ο ιμάντας βρίσκεται εξωτερικά του κινητήρα. Ωστόσο, είναι πιο ανθεκτική και η διάρκεια ωφέλιμης λειτουργίας του ξεπερνάει εκείνη του ιμάντα, υπό την προϋπόθεση ότι το λάδι και τα φίλτρα τηρούν τις προδιαγραφές του κατασκευαστή, και συντηρούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα με σκοπό να διατηρούνται σε καλή κατάσταση. Οι αλυσίδες μπορεί να προκαλέσουν λίγο περισσότερο θόρυβο και απαιτούν πιο σύνθετη επισκευή σε περίπτωση φθοράς, αλλά γενικά προσφέρουν μεγαλύτερη αξιοπιστία και ασφάλεια.
Είναι καλύτερη αλυσίδα χρονισμού ή ιμάντας;
Οι ιμάντες χρονισμού και οι αλυσίδες χρονισμού έχουν τα δικά τους πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, οπότε δεν μπορoύμε να δώσουμε μία σαφή απάντηση στο ερώτημα αυτό. Ωστόσο, αν αναφερόμαστε σε μεταχειρισμένο όχημα, η ηλικία του αυτοκινήτου και το χρονικό διάστημα που σκοπεύεις να το κρατήσεις μπορεί να επηρεάσουν την επιλογή σου. Σε περίπτωση αγοράς νέου αυτοκινήτου, δεν πρέπει να τίθεται θέμα συζήτησης, με την προϋπόθεση ότι τηρούνται τα συνιστώμενα διαστήματα συντήρησης. Σε περίπτωση αγοράς ενός μεταχειρισμένου οχήματος που σκοπεύετε να το κρατήσετε για αρκετά χρόνια, ίσως θελήσετε να επιλέξετε ένα με ιμάντα χρονισμού. Επειδή οι κινητήρες με ιμάντες χρονισμού έχουν συνήθως προγραμματισμένο χρόνο αντικατάστασης, μπορείτε να τον υπολογίσετε εκ των προτέρων στον προϋπολογισμό σας και να προγραμματίσετε πότε θα πραγματοποιήσετε την εργασία. Γενικά, είναι επίσης μια φθηνότερη διαδικασία, αν και αυτό εξαρτάται από το εκάστοτε αυτοκίνητο. Αντίθετα, οι αλυσίδες χρονισμού δεν έχουν προγραμματισμένο χρόνο αντικατάστασης, αλλά ένα αυτοκίνητο με πολλά χιλιόμετρα (> 100.000 – 150.000 χλμ.) μπορεί να το απαιτεί και είναι θέμα της κατάστασης του συγκεκριμένου οχήματος το πότε μπορεί να απαιτηθεί αυτή η εργασία, αν απαιτηθεί. Επίσης, τείνει να είναι μια πιο ακριβή διαδικασία από την αλλαγή ενός ιμάντα.
Οι σύγχρονες εξελίξεις
Σήμερα, η τεχνολογία έχει βελτιώσει και τους δύο τύπους χρονισμού. Οι λεγόμενοι “wet timing belts” λειτουργούν μέσα στο λάδι του κινητήρα, μειώνοντας την τριβή, το θόρυβο και αυξάνοντας τη διάρκεια ζωής τους, αν και απαιτούν προσεκτική παρακολούθηση της ποιότητας του λαδιού. Στις αλυσίδες, τα σύγχρονα συστήματα τεντωτήρων και οδηγών (ρουλεμάν) μειώνουν το θόρυβο και αυξάνουν την ανθεκτικότητα, ενώ εξελιγμένα λιπαντικά συμβάλλουν στην ομαλή λειτουργία και στην προστασία του κινητήρα.
Τι πρέπει να θυμάστε
Η σωστή συντήρηση είναι το κλειδί. Ο ιμάντας χρειάζεται αντικατάσταση σε τακτά χρονικά διαστήματα, ενώ οι αλυσίδες πρέπει να παρακολουθούνται για σημάδια φθοράς, όπως θρόισμα ή ασυνήθιστους ήχους. Η κατανόηση της λειτουργίας και των χαρακτηριστικών του κινητήρα σας θα σας βοηθήσει να επιλέξετε το κατάλληλο σύστημα και να αποφύγετε περιττές βλάβες. Στο τέλος της ημέρας, είτε μιλάμε για ιμάντα είτε για αλυσίδα, η σωστή φροντίδα και η τακτική συντήρηση αποτελούν το μυστικό για έναν κινητήρα που λειτουργεί πάντα σαν… ρολόι.
