Ώρες ώρες είναι λες και η απίθανη ελληνική πραγματικότητα βάζει στοίχημα με τον εαυτό της, προκειμένου να δώσει ένα νέο, ακόμα πιο απίστευτο σκηνικό τρέλας. Από το ρόλο του πρωταγωνιστή δεν εξαιρείται ούτε ο Άρειος Πάγος, ο οποίος με μια απόφαση-σταθμό, δίνει τη δυνατότητα στις ασφαλιστικές να αρνούνται αποζημιώσεις για κλοπές αυτοκινήτου, αν ο ιδιοκτήτης επιδείξει αμέλεια!
Η όλη υπόθεση ανέκυψε έπειτα από την κλοπή μιας BMW M3 E92, πίσω στο 2010 (!), η οποία έκανε «φτερά» όταν ο ιδιοκτήτης την άφησε στο χώρο στάθμευσης της επιχείρησής του. Το κατάστημα δραστηριοποιείται στο χώρο της εστίασης και την επαρχία, απέχοντας πάνω από 1 χιλιόμετρο (1.270 μέτρα, όπως αναφέρει η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας, που δημοσιεύεται στο Taxheaven.gr) από τον πλησιέστερο οικισμό, δεν διαθέτει περίφραξη/φύλαξη/φωτισμό/κάμερες ασφαλείας και τις βραδινές ώρες παραμένει κλειστή. Ο παθών άφησε τη M3 εκεί και πήγε σπίτι του με εταιρικό όχημα, για να γυρίσει την άλλη μέρα το πρωί και να μην τη βρει στη θέση της.
Όπως ήταν αναμενόμενο ενημέρωσε την αστυνομία και τον ασφαλιστή του, για να διαπιστώσει σοκαρισμένος πως δεν δικαιούτο αποζημίωση! Εκεί άρχισε ο δικαστικός αγώνας, που ξεκίνησε στο Εφετείο και έφτασε τελικά μέχρι τον Άρειο Πάγο. Η πρωτόδικη απόφαση δεν αναιρέθηκε, με τους αρεοπαγίτες να επικυρώνουν την ετυμηγορία των εφετών και να απαλλάσσουν την ασφαλιστική από την καταβολή αποζημίωσης, λόγω αμέλειας του θύματος! Παραθέτουμε αυτολεξεί το επίμαχο απόσπασμα της απόφασης:
«Κατά το άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 2496/1997 “Ασφαλιστική σύμβαση, τροποποιήσεις της νομοθεσίας για την ιδιωτική ασφάλιση και άλλες διατάξεις”, με την ασφαλιστική σύμβαση η ασφαλιστική επιχείρηση (ασφαλιστής) αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλει, έναντι ασφαλίστρου, στον συμβαλλόμενό της (λήπτη της ασφάλισης) ή σε τρίτο, παροχή (ασφάλισμα) σε χρήμα ή, εφόσον υπάρχει ειδική συμφωνία, άλλη παροχή σε είδος, όταν επέλθει το περιστατικό, από το οποίο συμφωνήθηκε να εξαρτάται η υποχρέωσή του (ασφαλιστική περίπτωση), ενώ στην παρ. 5 του άρθρου 7 του ως άνω νόμου, ορίζεται ότι ο ασφαλιστής απαλλάσσεται της υποχρέωσης να καταβάλει ασφάλισμα, αν η επέλευση της ασφαλιστικής περίπτωσης οφείλεται, στη μεν ασφάλιση ζημιών σε δόλο ή σε βαριά αμέλεια, στη δε ασφάλιση προσώπων μόνο σε δόλο του λήπτη της ασφάλισης ή του ασφαλισμένου ή του δικαιούχου του ασφαλίσματος ή των λοιπών αναφερόμενων στην παράγραφο αυτή προσώπων, τέτοια δε ασφάλιση ζημίας κατά το άρθρο 11 του νόμου αποτελεί και η ασφάλιση αντικειμένου για τον κίνδυνο ολικής ή μερικής κλοπής αυτού, οπότε το ασφάλισμα συνιστάται στην αποκατάσταση της ζημίας, όταν επέλθει η ασφαλιστική περίπτωση, το οποίο όμως δεν μπορεί να υπερβαίνει την έκταση της ασφαλιστικής ζημίας ούτε και το ασφαλιστικό ποσό(ΑΠ 930/2020).
Αμέλεια, ως μορφή υπαιτιότητας, κατά το άρθρο 330 ΑΚ, υπάρχει όταν, εξαιτίας της παραλείψεως του δράστη (σ.σ. δράστης είναι το θύμα της κλοπής, τρέχα γύρευε) να καταβάλει την επιμέλεια, που, αν κατέβαλε, με μέτρο τη συμπεριφορά του μέσου συνετού και επιμελούς εκπροσώπου του κύκλου δραστηριότητάς του, θα ήταν δυνατή η αποτροπή του ζημιογόνου αποτελέσματος, αυτός (δράστης) είτε δεν προέβλεψε την επέλευση του εν λόγω αποτελέσματος, είτε προέβλεψε μεν το ενδεχόμενο επελεύσεώς του, ήλπισε όμως ότι θα το αποφύγει (ΑΠ 693/2020), ενώ βαριά αμέλεια μπορεί να θεωρηθεί ότι υφίσταται, όταν η παρέκκλιση από τη συμπεριφορά του μέσου επιμελούς ανθρώπου είναι σημαντική, ασυνήθης, ιδιαιτέρως μεγάλη και φανερώνει πλήρη αδιαφορία του δράστη για τα παράνομα σε βάρος τρίτων αποτελέσματα της (ΑΠ 263/2021, ΑΠ 262/2020).»
Πώς μεταφράζεται αυτός ο λεκτικός νομικίστικος χείμαρρος σε απλά ελληνικά; Ότι ο κάτοχος της M3 είτε δεν αντελήφθη πως την άφησε σε επικίνδυνο (ο όρος «μη ασφαλές» χρησιμοποιείται στον τίτλο της υπόθεσης) σημείο, είτε το ήξερε και την άφησε ελπίζοντας πως δεν θα συνέβαινε τίποτα. Σε κάθε περίπτωση, φταίει! Κατά συνέπεια δικαιώνεται η ασφαλιστική εταιρία και απαλλάσσεται από την καταβολή κάθε αντιτίμου. Και κάπου εδώ, θα πρέπει να ρίξουμε μια ματιά στον ελέφαντα που κάνει κατάληψη στο δωμάτιο. Τη «μπουκαπόρτα», δηλαδή, που ανοίγει το εν λόγω δεδικασμένο για ανάλογες περιπτώσεις στο μέλλον.
Ο όρος «μη ασφαλές σημείο» είναι τόσο αόριστος και επιδεχόμενος τόσο πολλών διαφορετικών ερμηνειών, ώστε -χονδρικά- ακόμα και κάτω από το σπίτι να σου κλέψουν το αυτοκίνητο, μπορεί να βρεις το μπελά σου. Ας πούμε ότι παρκάρεις κάτω από καμένη λάμπα. Σκοτεινό το σημείο, άρα μη ασφαλές. Αν το αυτοκίνητο είναι σε πυλωτή δίχως περίφραξη ή γκαραζόπορτα; Ασφαλές ή όχι το σημείο; Αν πας για μπάνιο και παρκάρεις 1,5 χιλιόμετρο από την παραλία, γιατί δεν βρίσκεις πιο κοντά; Παρκαρισμένα υπάρχουν πολλά, αλλά όχι κόσμος. Εκεί τι έχουμε; Αντιλαμβανόμαστε πανεύκολα, λοιπόν, πως αυτή η απόφαση του Αρείου Πάγου ξεκλειδώνει το κουτί της Πανδώρας, αφήνοντας δυνητικά έκθετο κάθε άτυχο που θα πάει μια μέρα να πάρει το αμάξι του για τη δουλειά και θα διαπιστώσει «παγωμένος» ότι λείπει.
