Οι δοκιμές πρόσκρουσης έχουν βοηθήσει την αυτοκινητοβιομηχανία να κάνει άλματα προόδου, στον τομέα της παρεχόμενης ασφάλειας. Οι προεντατήρες των ζωνών ασφαλείας, οι ζώνες ελεγχόμενης παραμόρφωσης, η καθιέρωση των αερόσακων και του ABS με το ESP, όλα προήλθαν μέσα από εκτεταμένες έρευνες, προς όφελος του καταναλωτικού κοινού.
Μία από τις πιο «παραγνωρισμένες» ανακαλύψεις είναι τα προσκέφαλα, τα οποία είναι επιφορτισμένα με το νευραλγικό πόστο της προστασίας του αυχένα. Oι ζώνες ασφαλείας αναλαμβάνουν να περιορίσουν την κίνηση του σώματος σε ενδεχόμενο μετωπικής-πλαγιομετωπικής σύγκρουσης, ενώ και οι αερόσακοι φροντίζουν για την απορρόφηση της πρόσθιας ορμής που αυτό αναπτύσσει. Τι γίνεται, όμως, με τις οπίσθιες συγκρούσεις;
Δείτε ακόμα: Video: Audi RS3 έσωσε τον οδηγό του σε ατύχημα με 200 χλμ./ώρα
Ένα είδος ατυχήματος που είναι από τα συχνότερα στους ετήσιους απολογισμούς των ασφαλιστικών εταιριών, για πολλά χρόνια δεν τύγχανε της ίδιας βαρύτητας στην εξέλιξη των συστημάτων προστασίας. Το πρώτο προσκέφαλο παρουσιάστηκε μεν το 1930, όμως χρειάστηκαν σχεδόν 40 χρόνια για να καθιερωθεί ως υποχρεωτικό στοιχείο εξοπλισμού-και αυτό αφορούσε στις Η.Π.Α., καθώς πολλές χώρες χρειάστηκε να φτάσουμε στη δεκαετία του 80 για να αναγνωρίσουν την σημασία του.
Η λειτουργία του, αναλογικά με το σωτήριο έργο που επιτελεί, είναι πολύ απλή: ένα «μαξιλαράκι» αφρώδους γέμισης εκτείνεται καθ’ ύψος και κατ’ αντιστοιχία του κεφαλιού, αποτρέποντας την βίαιη σύσπαση της αυχενικής μοίρας (αλλιώς σύνδρομο αυχενικού τραυματισμού ή whiplash) που προκαλείται σε οπίσθια σύγκρουση. Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν ποικίλουν από αυχενικές κακώσεις, μέχρι παραπληγία/τετραπληγία ή και θάνατο. Αντιλαμβάνεται, λοιπόν, κανείς το πόσο «ζωοδόχο» είναι ένα προσκέφαλο.
Η δουλειά του είναι να «πιάσει» το κεφάλι στην αρχή της κίνησης, περιορίζοντας το εύρος και την δύναμή της. Προκειμένου να το κάνει, βέβαια, θα πρέπει και ο οδηγός -αλλά και οι επιβαίνοντες- να εκτελέσουν ορθά κάποια βήματα. Το εξής ένα, δηλαδή: την σωστή θέση οδήγησης. Το ανώτερο σημείο του προσκέφαλου θα πρέπει να είναι σε αρμονία με το αντίστοιχο τμήμα του κεφαλιού. Δεν είναι δύσκολο να το πετύχουμε, απλά ελέγχουμε με το χέρι μας αν τριχωτό κεφαλής και κορυφή προσκέφαλου είναι στην ίδια ευθεία (σαν να μετράμε το ύψος). Λίγο πάνω-λίγο κάτω δεν είναι επιζήμιο, αλλά καλύτερα να πληρούνται επακριβώς οι προϋποθέσεις.
Διαβάστε επίσης: Ποια αυτόνομη οδήγηση; Πήρε την κατάσταση στα χέρια του και σώθηκε…
Εκεί που δημιουργούνται προβλήματα και αυξάνεται ο κίνδυνος τραυματισμού, είναι όταν το προσκέφαλο «σημαδεύει» τον αυχένα. Συνήθως συμβαίνει όταν μπαίνεις σε καινούργιο αυτοκίνητο, οπότε βρίσκεται στην εργοστασιακή θέση, ή όταν κάθεσαι στο κάθισμα μετά από κοντύτερο συνεπιβάτη. Ακόμα πιο συχνό είναι το φαινόμενο στις πίσω θέσεις, όπου τα προσκέφαλα -αλλά, δυστυχώς, και οι ζώνες ασφαλείας- πολλές φορές αντιμετωπίζονται σαν διακοσμητικά. Σε τέτοιες περιπτώσεις το προσκέφαλο δρα ακριβώς αντίθετα με τις προδιαγραφές και τον σκοπό σχεδιασμού του, χτυπώντας «χειρουργικά» τον αυχένα (όμοια με τις πρακτικές που διδάσκουν κάποιες πολεμικές τέχνες).
Οπότε αρκεί να θυμόμαστε πάντα δυο πράγματα: το προσκέφαλο είναι εξοπλισμός ασφαλείας, όχι άνεσης (παρότι ανακουφίζει σε μακρινά ταξίδια). Και προκειμένου να λειτουργεί ως τέτοιος, θα πρέπει να ρυθμίζεται στην βέλτιστη δυνατή θέση.