Η δοκιμασία της απότομης αλλαγής λωρίδας είναι μια από τις παλαιότερες και πιο χαρακτηριστικές μεθόδους αξιολόγησης της ενεργητικής ασφάλειας ενός αυτοκινήτου. Μέσα από 4 τιμονιές, δοκιμάζονται αναρτήσεις, ελαστικά, κατανομή βάρους, αμεσότητα, ευελιξία και ευκολία χειρισμού, δίνοντας ένα σαφές δείγμα του πώς θα συμπεριφερθεί ένα μοντέλο σε μια δύσκολη στιγμή.
Αν και χρησιμοποιείται από τα τέλη της δεκαετίας του 70, το τεστ αποφυγής ταράνδου -όπως είναι ευρύτερα γνωστό- έκανε θραύση στα μέσα αυτής του 90, όταν έγινε η αιτία να τοποθετηθεί στον βασικό εξοπλισμό της πρώτης Mercedes A-Class το σύστημα ελέγχου ευστάθειας. Μια ενέργεια που διέδωσε το ESP, το οποίο σήμερα είναι υποχρεωτικό σε κάθε καινούργιο αυτοκίνητο. Το περιστατικό ενδεχομένως να το ξέρετε.
Δείτε ακόμα: Πόσο «αστέρι» είναι η Mercedes A-Class στο τεστ αποφυγής ταράνδου (+video)
Το 1997, το σουηδικό περιοδικό Teknikens Värld υπέβαλλε την A-Class στην δοκιμασία. Το γερμανικό μικρομεσαίο ντεραπάρισε και τα νέα, παρότι τότε δεν υπήρχε η σημερινή άνεση του ίντερνετ, κυκλοφόρησαν ταχύτατα. Βοήθησε σε αυτό η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, η οποία «σταύρωσε» την πρώτη γενιά της A-Class και βοήθησε στην καθιέρωση του τεστ αποφυγής ταράνδου. Από πού, όμως, προήλθε αυτό;
Η ονομασία προέρχεται από μια κατάσταση που αντιμετωπίζουν συχνά οι οδηγοί στην Σουηδία, αλλά και γενικότερα την Σκανδιναβία. Τάρανδοι πετάγονται στον δρόμο από το πουθενά, με τους οδηγούς να καλούνται να τους αποφύγουν και να επανέλθουν στην λωρίδα τους. Αν αναρωτιέστε γιατί δεν «πέφτουν» απλά στα φρένα, η απάντηση βρίσκεται στον εξαιρετικά περιορισμένο χώρο που τους αφήνει η αυτονόμηση των συμπαθών τετράποδων, με τις τιμονιές πρακτικά να είναι μονόδρομος.
Ένα τέτοιο περιστατικό οδήγησε στην δημιουργία του, στα 70’s, όταν ένα στέλεχος της SAAB δεν πρόλαβε να αποφύγει την σύγκρουση με έναν τάρανδο και έχασε την ζωή του. Η πιστοποιημένη διαδικασία ISO 3888-2 (που χρησιμοποιεί το km77.com), έχει ως εξής: το αυτοκίνητο εισέρχεται σε έναν διάδρομο του οποίου το πλάτος προκύπτει από την εξίσωση: 1,1 x πλάτος αμαξώματος + 0,25 μέτρα, και μήκους 10, με τους κώνους που τον οριοθετούν να απέχουν μεταξύ τους 5 μέτρα. Με την είσοδο σε αυτόν, ο οδηγός αφήνει τελείως το γκάζι και αφήνει το στήσιμο του «εξεταζόμενου» να διαχειριστεί την αδράνεια και τις αλλαγές κατεύθυνσης. Σε αυτό το σημείο, μετράται η ταχύτητα. Ένας δεύτερος διάδρομος ακολουθεί στα 13,5 μέτρα, με τον «ζωτικό χώρο» του αυτοκινήτου να είναι μόλις 1 μέτρο – όσο δηλαδή απέχει ο τελευταίος εξωτερικός κώνος του πρώτου από τον εναρκτήριο εσωτερικό του δεύτερου διαδρόμου. Το πλάτος του ισούται με 1,1 x πλάτος αμαξώματος + 1 μέτρο.
Ο δεύτερος διάδρομος έχει μήκος 11 μέτρα και στο τέλος αυτού, ολοκληρώνει το τεστ ο τρίτος (12 μέτρων, με το πλάτος στα 3). Εδώ οι εσωτερικοί κώνοι του δεύτερου με τους εξωτερικούς του τρίτου, είναι στην ίδια ευθεία, με το αυτοκίνητο να καλείται να επανέλθει στην λωρίδα του. Εξυπακούεται ότι για να περάσει την δοκιμασία, δεν πρέπει να ρίξει ή μετατοπίσει κανέναν κώνο. Όσο μεγαλύτερη ταχύτητα εισόδου στον δεύτερο διάδρομο (την κρίσιμη πρώτη τιμονιά, δηλαδή) παρουσιάσει, δίχως στην συνέχεια να αντιμετωπίσει θέματα με τους κώνους, τόσο πιο αποτελεσματική η συμπεριφορά. Φυσικά αξιολογούνται και οι αντιδράσεις του εκάστοτε μοντέλου, καθώς μια Mercedes-AMG GT R μπορεί να ακουμπήσει κώνο στα 80 χλμ./ώρα λόγω πλάτους, αλλά να περνάει ατάραχη. Αντίστοιχα, λόγω μικρότερων διαστάσεων, ένα σουπερμίνι μπορεί να φτάσει στην ίδια ταχύτητα αλλά να είναι νευρικό, αποφεύγοντας την ρίψη κώνων λόγω μήκους και πλάτους.
Το Teknikens Värld διατηρεί λεπτομερές αρχείο με τα μοντέλα που έχει δοκιμάσει, όπως και το ισπανικό km77.com που συνεχίζει την παράδοση. Η βάση που ορίστηκε στην δεκαετία του 80 ήταν τα 60 χλμ./ώρα, όμως με την πάροδο των ετών, την κατακόρυφη αύξηση της ισχύος και την αντίστοιχη βελτίωση των επιδόσεων, αλλά και της τεχνολογίας, το «καλώς» μετατέθηκε σε πάνω από 70 χλμ./ώρα. Το «λίαν καλώς» περιλαμβάνει την περιοχή 75-79 χλμ./ώρα, ενώ η εξαιρετική βαθμολογία χρειάζεται πάνω από 80 χλμ./ώρα για να κερδηθεί.
Διαβάστε επίσης: «Άνεμος» το Audi Q8 στο τεστ αποφυγής ταράνδου (+video)
Στην ελίτ του «ταράνδου» – για το Teknikens Värld- συγκαταλέγονται το Audi R8 V10 Plus και η McLaren 675 LT (83 χλμ./ώρα), πολλές Porsche (997 GT3 RS/Carrera 4S/996 GT2 – 82 χλμ./ώρα, 997 GT2 – 81,5 χλμ./ώρα, 991 Carrera 4S – 81 χλμ./ώρα), η Ferrari Testarossa, η Chevrolet Corvette C6, αλλά και το Nissan X-Trail dCi 130 4×4 (όλα με 80 χλμ./ώρα)!
Στο km77.com τα πρωτεία κατέχουν από κοινού η Porsche 991 Turbo S, με το Ford Focus 1.5 EcoBoost και το Tesla Model 3 (83 χλμ./ώρα), ακολουθούμενα από την Mercedes-AMG GT R στα 81 χλμ./ώρα και την Skoda Fabia με το Audi A1, 1 μόλις χλμ./ώρα πίσω από το γερμανικό supercar! Το απόλυτο ρεκόρ, ωστόσο, ανήκει στους μετρ. Ομιλεί γαλλικά και μας έρχεται από την προηγούμενη χιλιετία.
Το 1999, οι Σουηδοί έριξαν στην αρένα με τους ταράνδους την Citroen Xantia Activa V6. Η υδροπνευματική ανάρτηση φρόντιζε ώστε η γαλλική μπερλίνα να περνάει «τραπέζι» στις στροφές, επιτρέποντας μόλις 5 μοίρες κλίσης (κι αυτές για λόγους ασφαλείας, ώστε να μην έχει την αίσθηση του άτρωτου ο οδηγός). Το αποτέλεσμα στην απότομη αλλαγή λωρίδας; Ένα αξεπέραστο μέχρι σήμερα κοντέρ, που έδειξε 85 χλμ./ώρα! Στην αντίπερα όχθη, το Reliant Rialto. Άλλως γνωστό, ως Robin. Ήτοι το κλασικό τρίκυκλο, που ντεραπάρει με την σκέψη. Μόλις 42,5 χλμ./ώρα κατάφερε να πιάσει, κι αυτά στα όρια της τούμπας.
