Η 164 αποτελεί κεφάλαιο για την Alfa Romeo. Σημείο καμπής, θα λέγαμε. Πρώτη με κινητήρα Twin Spark, πρώτη με τριψήφια ονομασία, πρώτη -και μοναδική- με V10 κινητήρα! Το τελευταίο μπορεί να προκαλεί αίσθηση, όμως είναι πέρα για πέρα αληθινό.
Στα μέσα της δεκαετίας του 80, οι Ιταλοί ήθελαν να κάνουν το βήμα παραπάνω στη Formula 1. Το αρχικό πλάνο προέβλεπε την προμήθεια νέου τύπου κινητήρων και αν το project στέφονταν από επιτυχία, η Alfa Romeo θα αναβαθμίζονταν σε κατασκευαστή – support της Ferrari. Ό,τι ισχύει σήμερα δηλαδή, αλλά 36 χρόνια πίσω. Το 1985, Fiat και Ligier ήρθαν σε συμφωνία για από κοινού πορεία στην κορωνίδα του motorsport, με τα μοτέρ της Alfa στο κέντρο των γαλλικών μονοθεσίων. Ο Pino D’ Agostino, εκ των κορυφαίων μηχανικών της εποχής, εισηγήθηκε την εξέλιξη ενός ατμοσφαιρικού V10 κινητήρα 3.5 λίτρων, κόντρα στους υπερτροφοδοτούμενους 1.5 I4, V6 και V8 (1.5 V8 διέθετε και η Alfa μέχρι τότε) που κυριαρχούσαν στο grid.
Η πρότασή του έγινε δεκτή και η εξέλιξη του 3.5 V10 ξεκίνησε τάχιστα, στα τέλη του 1985. Μέχρι το καλοκαίρι του 1986, ο πρωτοποριακός κινητήρας ήταν έτοιμος! Με απόδοση 630 ίππων στις 13.000 σ.α.λ. και 373 Nm στις 8.500 σ.α.λ. ήταν μεν αρκετά πιο αδύναμος σε σχέση με τους τούρμπο των Renault και TAG (Porsche), που σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούσαν τα 900 άλογα, αλλά ταυτόχρονα ζύγιζε πολύ λιγότερο και δεν υπέφερε ούτε από lag, ούτε από υψηλές θερμοκρασίες. Το σκεπτικό, κοινώς, ήταν «χάνουμε στις ευθείες, κερδίζουμε στις στροφές και την αξιοπιστία». Κάτι που δεν υλοποιήθηκε ποτέ καθώς το deal μεταξύ Ιταλών και Γάλλων χάλασε, αφήνοντας αμανάτι στο Μιλάνο τον δεκακύλινδρο.
Προκειμένου να μην πάει χαμένος, οι ιθύνοντες της Alfa Romeo αποφάσισαν να τον αξιοποιήσουν σε ένα πρωτότυπο μιας νέας κατηγορίας αγωνιστικών, ονόματι Pro-Car (στα χνάρια της επιτυχημένης διοργάνωσης από τη BMW, με τις M1 Procar). Τα Pro-Car (Production Car) ήταν αυτοκίνητα που έμοιαζαν σε αυτοκίνητα παραγωγής, αλλά έφεραν εξαρτήματα από τη Formula 1. Κάτι σαν υπερ-πρωτάθλημα Τουρισμού, δηλαδή. Η επιλογή των Λομβαρδών για βάση του project, ήταν η 164. Επειδή όμως δεν υπήρχε κατάλληλο σασί, συνεργάστηκαν με τη Brabham για τη δημιουργία του. Η ανάρτηση προερχόταν από τα αγωνιστικά του Group C και Εντός μια διετίας, η αγγλοϊταλική συμμαχία κατάφερε να έχει έτοιμα 2 πλαίσια και 15 μοτέρ. Παρόλα αυτά, μόνο μία 164 Pro-Car ολοκληρώθηκε.
To επίσημο ντεμπούτο της πραγματοποιήθηκε το Σεπτέμβρη του 1988, κατά τη διάρκεια του Grand Prix της Μόντσα. Με τον πιλότο της Brabham, Riccardo Patrese, στο τιμόνι η 164 Pro-Car άγγιξε τα 330 χλμ./ώρα στην ευθεία εκκίνησης τερματισμού, ξεπερνώντας τις επιδόσεις αρκετών μονοθεσίων της F1! Πολλές αναφορές έκαναν λόγο για τελική άνω των 340 χλμ./ώρα και 0-100 χλμ./ώρα σε 2 δλ., σενάριο άκρως πιστευτό όταν αναλογιστούμε πως επρόκειτο για ένα αυτοκίνητο 630 ίππων και βάρος κάτω από 750 κιλά.
Το πρωτάθλημα Pro-Car τελικά, δεν έγινε ποτέ πραγματικότητα. Καμία άλλη εταιρία δεν έδειξε ενδιαφέρον, αναγκάζοντας την Alfa Romeo να ακυρώσει εκ νέου τα πλάνα της. Η 164 Pro-Car βρίσκεται σήμερα στο μουσείο της φίρμας, ωστόσο η κληρονομιά του κινητήρα στιγμάτισε τα επόμενα 25 χρόνια, όταν η Formula 1 κινείτο στους αλησμόνητα υστερικούς ρυθμούς των V10!
